Ay Tutulması Nedir?
Ay tutulması oluşabilmesi için Ay’ın tam olarak dolunay evresinde bulunması gereklidir. Tutulmanın olabilmesi için Dünya, Güneş ve Ay aynı düzlemde buluşması gereklidir. Burada Ay, dolunay zamanında yörüngesi etrafından dolanırken bazı zamanlar Dünya’nın gölgesine girmektedir. Bu da ay tutulmasına neden olmaktadır. Ay tutulmasının tamamen gerçekleşmesi birkaç saati bulabilmektedir.
Ay tutulması gerçekleştiği sırada Dünyada, iki gölge oluşturur. Bunlardan ilki umbra koyu renkli olmakla birlikte ikincisi penumbra kısmi olan dış gölge olmaktadır. Bu gölgeler kademeli oluşmakla beraber Ay da kademeli olarak bu gölgelerden geçmektedir. Penumbra evresinde tutulma tam belirgin olmamakla beraber umbral evresinde en belirgin ve güzel kısmıdır. Tam ay tutulmasında Dünya’nın gölgesi Ay’ın üzerine düşer. Bu aşamada Ay tamamen karanlık olur. Fakat bazı zamanlar Güneş ışınları atmosfere girdiği zaman farklı yoğunluk miktarından dolayı kırılırlar. Bu da Ay’ın karanlık olması yerine kızıl olmasına neden olur.
Ay Tutulması Çeşitleri
Ay tutulmasının olabilmesi için Güneş ile yakın olması gereklidir. 42.000.000.000 km olan gölge konisi Ay’ın uzaklığına yaklaşık olarak 8800 km kadar geniştir. Saatte 3456 km hareket eden Ay, tutulma esnasında 40 ila bir saat arasında evresini tamamlar. Ay karşısında Dünya atmosferine çarpan güneş ışınları kırıldığı için tutulma esnasında Ay tamamen kaybolmaz. Bu kırılma esnasında mavi renk yutulur ve kırmızı renk yansıtılır. Bu yüzden de Dünya’da yansıtılan gölge rengi kırmızıdır. Ay tutulmasının birkaç tane çeşidi bulunur. Bunlar;
Kısmi Ay Tutulması: Tam Ay tutulması dahil bazı tutulmalarda kısmi Ay tutulması evresi görülmektedir. Bu evrede Dünya, Ay ve Güneş tam hizaya gelmemektedir. Burada Dünya’nın gölgesi Ay’ın yüzeyine kısmi olarak düştüğü için görüntü engellenir.
Yarı Gölgeli Ay Tutulması: Ay tutulması çeşitlerinden en ilgi çekici olanı Yarı gölgeli Ay tutulmasıdır. Eğer bu konuda tecrübeli biri değilseniz bu çeşidi tam olarak anlayamayabilirsiniz. Çünkü Ay, Dünya’nın gölgesinde bulunduğu için Ay’ın görünümünde bir değişim görülmemektedir.
Tam Ay Tutulması: Bu evrede Güneş, Dünya ve Ay tam olarak hizalandığı için Ay tamamen karanlık bir görünüm elde etmektedir.
